Robinia akacjowa – inwazyjny gatunek rośliny w Polsce

Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia) to inwazyjne drzewo pochodzące z Ameryki Północnej, które szybko rozprzestrzenia się w Europie, szczególnie na terenach ruderalnych i piaszczystych. Tworzy zwarte drzewostany, wzbogacając glebę w azot i wypierając rodzime gatunki roślin, co prowadzi do zubożenia bioróżnorodności.

Robinia akacjowa – jak wygląda? Czy ma kolce?

Robinia akacjowa to drzewo, które może osiągać do 25 metrów wysokości.

  • Ma charakterystyczną, rozłożystą koronę i gładką, szarobrązową korę u młodych drzew, która z wiekiem staje się spękana.
  • Jej liście są pierzaste, złożone z kilku do kilkunastu owalnych listków.
  • W maju i czerwcu drzewo kwitnie, tworząc pachnące, białe kwiaty zebrane w zwisające grona. Kwiaty są miododajne i przyciągają pszczoły.
  • Po kwitnieniu pojawiają się brązowe, płaskie strąki z nasionami, które mogą utrzymywać się na drzewie przez zimę. Nasiona są roznoszone przez wiatr. Przez ich lekkość powiewy wiatru są w stanie przenieść je na wiele kilometrów dalej.
  • Gałęzie robinii często mają ostre kolce. 

Drzewo to należy do najczęściej wprowadzanych gatunków obcego pochodzenia na terenach leśnych w Polsce. 

Drzewo robinii akacjowej w okresie kwitnienia. Widoczne drzewo, trawa, niebo i krzewy w tle. Źródło: Wikipedia
Drzewo robinii akacjowej w okresie kwitnienia. Źródło: Wikipedia

Czy robinia akacjowa to to samo co akacja?

Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia), potocznie nazywana akacją, pochodzi z Ameryki Północnej. Wprowadzono ją do Europy i Polski, aby pełniła funkcję rośliny ozdobnej oraz miododajnej. Ludzie często mylą ją z akacją ze względu na podobnie brzmiące nazwy. Są to zupełnie inne rośliny! Akacje (Acacia), należące do innego rodzaju roślin, rosną głównie w ciepłych regionach świata, takich jak Afryka, Australia czy Azja.

Miejsca występowania

Robinia akacjowa występuje na różnorodnych siedliskach. Sadzi się ją głównie w zieleni miejskiej i wiejskiej, wzdłuż dróg, na terenach ochronnych oraz na glebach zdegradowanych lub zagrożonych erozją. Eliminuje się ją w niektórych miejscach, a w innych wciąż sadzi. Tworzy to tzw. błędne koło.

Naturalnie rozprzestrzenia się obszarach takich jak lasy, śródpolne zadrzewienia, suche zarośla, nieużytki, cmentarze czy nasypy kolejowe. W lasach najczęściej pojawia się w borach i lasach mieszanych świeżych, choć toleruje szeroki zakres warunków. Za siedliska niekorzystne dla gatunku uznawane są gleby podmokłe, zbite oraz miejsca silnie zacienione.

Skąd pochodzi robinia akacjowa?

Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia) pochodzi z Ameryki Północnej. Jej naturalny zasięg obejmuje południowo-wschodnie rejony Stanów Zjednoczonych. W Polsce notowano ją w 1836 roku, choć uprawiana jest już od 1806 roku. W leśnictwie jest wykorzystywana od 1860 roku.

Szybko zyskała popularność jako gatunek obcy w terenach zielonych, zarówno wiejskich, jak i miejskich. Robinię sadzono w zadrzewieniach śródpolnych, m.in. w wielkopolsce w okolicach Turwi w latach 20. XIX wieku. W XX wieku znalazła zastosowanie w rekultywacji terenów przemysłowych i jako gatunek wzbogacający glebę w azot.

Z czasem okazało się, że drewno robinii nie spełnia oczekiwań leśników. Powodem są liczne wady techniczne pni. Już w pierwszej połowie XX wieku zauważono problemy związane z odnowieniem lasu po wycince robinii. W efekcie w ostatnich latach zaprzestano uprawy tego gatunku, nawet na glebach trudnych do zalesienia. Obecnie podejmuje się coraz więcej działań mających na celu jej zwalczanie, mając na uwadze, że jest to gatunek obcy inwazyjny.

Robinia akacjowa Robinia pseudoacacia w okresie kwitnienia. Widoczne kwiaty zebrane w grona. Źródło: Wikipedia
Robinia akacjowa w okresie kwitnienia. Źródło: Wikipedia

Jak usunąć robinię akacjową?

Zabiegi polegają głównie na wycinaniu drzew oraz usuwaniu odrostów korzeniowych regularnie, przez kilka lat. W rezerwacie Las Bielański przeprowadzono eksperyment. Stopniowe wycinanie robinii w latach 1992–2002 zmniejszyło populację drzewostanów aż o 68%. Jednak działania zostały przerwane ze względu na protesty społeczne. W lasach gospodarczych odrosty korzeniowe robinii usuwa się chemicznie przed odnowieniem drzewostanów.

Jeśli potrzebujesz pomocy z usuwaniem robinii akacjowej – zadzwoń do nas!

502 295 489

Źródła: 

  1. Biereżnoj-Bazille U, Werpachowski C. 2015. Inwazyjne gatunki roślin w ekosystemach Biebrzańskiego Parku Narodowego – pierwsze próby zwalczania. w: L Krzysztofiak, A Krzysztofiak (red.) Zwalczanie inwazyjnych gatunków roślin obcego pochodzenia. ss. 11-28. Stowarzyszenie Człowiek i Przyroda, Krzywe
  2. Gazda A, Miścicki S. 2012. Przekształcanie drzewostanów robiniowych w rezerwacie przyrody – koncepcja i realizacja. Studia i Materiały CEPL w Rogowie 33: 74-80
  3. Krzysztofiak L, Krzysztofiak A. 2015. Zwalczanie inwazyjnych gatunków roślin obcego pochodzenia – dobre i złe doświadczenia. Stowarzyszenie Człowiek i Przyroda, Krzywe
  4. Magdalena, B., Henryk, O., & Andrzej, Z. 2018. Analiza stopnia inwazyjności gatunków obcych w Polsce wraz ze wskazaniem gatunków istotnie zagrażających rodzimej florze i faunie oraz propozycją działań strategicznych w zakresie możliwości ich zwalczania