Karnawałowa uczta z kulturą czango
W piątek 10 lutego od 19:00 w Chacie Numinosum na warszawskim Jazdowie odbędzie się potańcówka z muzyką na żywo i prowadzonymi tańcami w formule węgierskiego domu tańca (táncház). Na spotkaniach w Domach Tańca tańczy się, gra i śpiewa, ale także – a może zwłaszcza – uczy się wszystkich tych rzeczy.
Jeśli nigdy wcześniej nie tańczyłeś tańców Czangów – nie obawiaj się do nas dołączyć, wszystkie tańce będą na bieżąco objaśniane. Atutem tańców może być fakt, że większość to tańce w kręgu, zatem nie trzeba mieć partnera lub partnerki, a kroki są zazwyczaj proste, choć tempa bywają bardzo szybkie.
Muzyka tradycji węgierskich Czangów (Csángó) jest wyjątkowa – znajdziemy w niej melodie średniowieczne, cygańskie, żydowskie, bałkańskie, a nawet polskie.
Czangowie to węgierskojęzyczna grupa etniczna z rejonów Mołdawii i Gimeszu (Gyimes), które leżą po obu stronach Karpat Wschodnich, na terenie obecnej Rumunii, a kiedyś Królestwa Węgierskiego.
Kto wystąpi podczas uczty z kulturą czango?
- Kapela Szépszerével (czyt. syejpseryejvel) – czerpie z tradycji Czangów, gra żywiołową energetyczną węgierską muzykę wywodzącą się z. Współtworzą ją: Farkas Gyulai (skrzypce, gordon, śpiew) oraz Gergó Sámsondi (lutnia koboz, skrzypce, flety). Muzycy często wymieniają się instrumentami. Praktykują najstarsze formy muzyki ludowej. Z nazwą kapeli (tłum. „estetycznie / po dobroci”) wiąże się filozofia zespołu – preferują granie bez prądu (nagłośnienia), sztucznego oświetlenia (szczególnie LED), cenią kontakt z przyrodą tak, aby zapewnić zdrowie i pokój serca. Chętnie uczą publiczność swoich tańców, które grają, a także piosenek, wraz tekstami, aby wszyscy mogli dołączyć do śpiewu podczas tańca.
- Gościem specjalnym wieczoru będzie Mária Petrás (czyt. Maria Petrasz), najsłynniejsza pieśniarka ludowa i artystka zajmującą się ceramiką regionu Czango. Mária Petrás jest laureatką prestiżowej nagrody Prima Primissima i Nagrody Dziedzictwa Węgierskiego oraz członkinią Węgierskiej Akademii Sztuki (MMA). Maria zawsze czuje się zaszczycona, że może odwiedzić Polskę i podzielić się swoim bogatym dziedzictwem w sztuce i człowieczeństwie z innymi.
- W prowadzeniu tańców członków kapeli Szépszerével wspiera Joanna Mieszkowicz, miłośniczka, animatorka i propagatorka kultury Czangów, uczestniczka wielu spotkań 'domów tańca’ oraz taborów tańca w Rumunii, na Węgrzech. Wspólnie z Szépszerével tworzy wędrujące wydarzenia pod nazwą Festiwal Czango w Polsce, więcej na stronie czango.pl
Na wydarzenia może wejść każdy, niezależnie od wieku i umiejętności tanecznych – najważniejsze są dobre buty, odpowiedni humor, nastawienie do zabawy i chęć obcowania ze wspólnotą. Mile widziane takie instrumenty jak skrzypce, flety, cymbały.
Wstęp – przyjmiemy każdą kwotę, najchętniej od 20 PLN w górę, płatność tylko gotówką na miejscu w klubie.
Osoby z instrumentami grające na poziomie przynajmniej średnio zaawansowanym – wstęp wolny
Potańcówka towarzyszy wystawie Márii Petrás, której wernisaż odbędzie się dzień wcześniej w Węgierskim Instytucie Kultury w Warszawie, ul. Moniuszki 10. Otwarciu wystawy będzie towarzyszyć koncert Marii i kapeli Szépszerével, a zatem czekają nas dwa dni wspaniałych doświadczeń artystycznych.
Zapraszamy serdecznie na wernisaż wystawy ceramiki artystycznej Márii Petrás „Madonny Ludu Czango” oraz na jej koncert z zespołem Szépszerével.
9 lutego, czwartek, 17:00-18:30
Węgierski Instytut Kultury w Warszawie, ul. Moniuszki 10
Wystawa potrwa od 9 lutego do 15 marca 2023 r.
Mária Petrás kształtuje i wypala w glinie swoją głęboką świadomość korzeni ludu Czango (węg. Csángó), jego wartości wspólnotowych, ludzkiego opanowania oraz relacji między Bogiem a ludzkością. Będąc dzieckiem poznawała mołdawską sztukę dekoracyjną Csángó. W 1990 roku przeniosła się na Węgry, gdzie uczęszczała do Budapeszteńskiej Szkoły Sztuki Użytkowej, specjalizując się w ceramice. Bogactwo jej twórczości przejawia się w tym, jak łączy ona elementy różnych okresów historii sztuki. W danym dziele widz może odnaleźć elementy rzeźby antycznej, sztuki kościelnej średniowiecza, jak również charakterystyczne elementy sztuki ludowej. Wnikliwy widz dostrzeże w jej figurkach elementy tradycyjnego stroju mołdawskiego: tradycyjną chustkę, pasma koralików, wstążki z ubranka niemowlęcia. Jej wspaniałe ceramiczne dzieła, wyrażające jej duszę, znajdują się na całym świecie. Mária Petrás miała dotąd ponad 300 wystaw w Europie i na świecie.
Poza wystawami i występami Mária zawsze była i jest zaangażowana w pracę społeczną prowadząc warsztaty dla dzieci i dorosłych. Jej studio w Pomaz jest zawsze otwarte dla każdego, kto chciałby spędzić z nią trochę czasu i otrzymać moc lub uzdrowienie z jej czystego duchowego źródła.
Mária wyraża swój szacunek dla różnych kultur, a szczególnie dla narodów chrześcijańskich, takich jak Polska. Jej najbardziej odległa wystawa miała miejsce pod Southern Stars w Australii, w 2015 roku. Podczas tej serii wystaw jedno z wydarzeń zostało zorganizowane przez Konsulat Polski w Sydney.
Mária zawsze czuje się zaszczycona, że może odwiedzić Polskę i podzielić się swoim bogatym dziedzictwem w sztuce i człowieczeństwie z innymi.
Nasza fundacja pomaga w organizowaniu tego spotkania w ramach programu Zielone Wydarzenia. Więcej bieżących informacji na temat kultury czango i nadchodzących eventów znaleźć na stronie czango.pl.