W lutym 2021 roku rozpoczęliśmy projekt „Hydrozagadka – jak wygrać z suszą?”, na realizację którego otrzymaliśmy dotację w ramach programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy, finansowanego z Funduszy EOG. Czym jest nasza tytułowa Hydrozagadka?

Susza kontra każdy z nas

Polska należy do krajów o najmniejszych zasobach wodnych w całej Unii Europejskiej. Na jednego mieszkańca Polski przypada 1600 m3 wody na rok. W okresie suszy średnia ta maleje do 1000 m3 wody na jednego mieszkańca. Jeszcze w połowie XX wieku susze w Polsce pojawiały się średnio co 5 lat, natomiast od kilku lat obserwujemy pogłębiający się stan suszy, która obecnie występują już każdego roku w sezonie wiosenno-letnim. 

Zwiększone ryzyko występowania susz i zagrożenie deficytem wody spowodowane jest szeregiem czynników, z których najważniejsze to zmiany klimatu, polityka wodna naszego kraju, w ramach której nie przystosowuje się rozwiązań do zmieniających się warunków klimatycznych oraz niewielka świadomość Polaków w zakresie gospodarki wodą, szczególnie mikroretencji. Województwo Małopolskie jest szczególnie dotknięte suszą hydrologiczną, której efektem jest coraz mniejsza ilość wody w rzekach i zbiornikach wodnych. Projekt „Hydrozagadka – jak wygrać z suszą?” jest odpowiedzią na tę sytuację i próbą jej poprawy.

Co chcemy osiągnąć „Hydrozagadką”?

Celem projektu jest zwiększenie świadomości społeczeństwa na temat sytuacji hydrologicznej w Polsce i roli, jaką pełni gospodarka wodna w walce z suszą, a także poszerzanie i wzmacnianie wiedzy w zakresie promowania i wdrażania rozwiązań retencyjnych.

Projekt kierowany jest z jednej strony do kilku wąsko sprecyzowanych grup społecznych: uczniów szkół ponadpodstawowych, urzędników, architektów oraz rolników z Małopolski, dla których organizowane będą szkolenia, warsztaty i materiały informacyjne. Z drugiej strony natomiast, dzięki efektowi kaskadowemu generowanemu przez szereg działań, takich jak publikacja artykułów, produkcja filmów i podcastów, otwarte konkursy: literacki i audiowizualny, prowadzenie platformy w przestrzeni online służącej wymianie wiedzy i doświadczeń w zakresie przeciwdziałania suszy, będziemy docierać do szerszego kręgu odbiorców, wychodząc poza granice Małopolski. 

Wszystkie nasze działania realizowane w ramach „Hydrozagadki” prowadzić będą do wzrostu kompetencji społecznych w zakresie przeciwdziałania suszy. Kompetencji, które mają realny wpływ na poprawę sytuacji hydrologicznej w naszym kraju.

Nasze działania, czyli co planujemy na najbliższe 2 lata?

• 5 spotkań szkoleniowych dla pracowników/-czek urzędów z 5 gmin Małopolski: „Przeciwdziałanie suszy i mikroretencja – sposoby promocji działań wśród mieszkańców gminy”.
• 5 spotkań szkoleniowych dla rolników z 5 gmin Małopolski: „Naturalne sposoby wspomagające utrzymanie wody w ekosystemie. Możliwości pozyskania dotacji na rozwiązania mikroretencyjne”.
• 5 spotkań szkoleniowych dla architektów/-ek: „Rola architekta_ki w kształtowaniu ekologicznej świadomości społecznej i jego_jej wpływ na gospodarkę wodną i bioróżnorodność”.
• Cykl 3 warsztatów dla min. 15 osobowych zespołów uczniowskich z 10 szkół ponadpodstawowych z Małopolski: „Susza i możliwości jej zapobiegania poprzez działania wzmacniające retencję”. 

• Spotkania będą charakteryzować i przybliżać uczniom zjawisko niedoborów wody;
• Podczas warsztatów pokażemy w jaki sposób można suszy zapobiegać na poziomie lokalnym dzięki inwestycjom w mikroretencję;
• Przedstawimy ciekawe sposoby projektowania rozwiązań problemu za pomocą metod design thinkingu;
• Efektem końcowym cyklu będzie wypracowanie przez każdy zespół uczniowski własnej koncepcji prowadzącej do przeciwdziałania suszy, która może zostać wdrożona np. na terenie placówki szkolnej. W drodze konkursu wyłonione zostaną 3 najlepsze pomysły, których wdrożenia zostaną przez nas sfinansowane.
• 2 otwarte konkursy – dla wszystkich zainteresowanych pochodzących z Małopolski: konkurs audiowizualny oraz konkurs literacki, oba realizowane pod hasłem: „Hydrozagadka – mój sposób na suszę”. 

Co będzie się działo w najbliższym czasie?

Kilka najbliższych miesięcy to czas na realizację pierwszego etapu projektu, którego efekty będą miały swoją premierę w sierpniu 2021 r. Na naszej stronie internetowej opublikujemy wówczas materiały edukacyjne oscylujące wokół tematów suszy, retencji i bioróżnorodności. Artykuły, materiały audiowizualne, podcasty w przystępny sposób przybliżać będą odbiorcom treści, które pomogą nie tylko zgłębić teoretyczną wiedzę na temat sposobów przeciwdziałania suszy, ale także przedstawią konkretne rozwiązania, wskazówki i praktyczne porady jak to zrobić, wykorzystując własny ogródek. Materiały dostępne będą bezpłatnie na naszej stronie internetowej.    

O szczegółach projektu opowiemy na specjalnym spotkaniu z udziałem specjalistów, którego termin ogłosimy niebawem. Z jednej strony będzie to debata ekspertów, którzy na co dzień zajmują się badaniem sytuacji hydrologicznej w Polsce oraz propagowaniem i wdrażaniem rozwiązań retencji wody w przestrzeniach miejskich, na obszarach rolniczych, a także w przydomowych przestrzeniach. Celem debaty będzie próba zebrania różnych stanowisk, które dadzą nam odpowiedź na pytania: jaki wpływ na środowisko i gospodarkę wodną ma architektura? Co mogą zrobić rolnicy, aby poprawić stosunki wodne w Polsce? Co mogą zrobić urzędnicy, aby poprawić gospodarkę wodną swojej gminy? I w końcu: co może zrobić każdy z nas, by zatrzymać wodę w ekosystemie?

Z drugiej strony spotkanie będzie okazją do omówienia naszych następnych działań. Ogłosimy wówczas terminy rekrutacji na szkolenia i warsztaty, które będziemy organizować dla urzędników_czek, rolników, architektów_ek oraz dla uczniów szkół ponadpodstawowych z Małopolski. Przedstawimy szczegółowe tematy otwartych konkursów, sposoby i terminy zgłoszeń. Zaprosimy słuchaczy do współtworzenia z nami platformy wymiany wiedzy i doświadczeń w zakresie retencji wody i opowiemy więcej o tych działaniach.

W sierpniu tego roku uruchomimy grupę na portalu Facebook, która łączyć będzie wszystkich szukających rozwiązań problemu niedoborów wody, zainteresowanych  tematami retencji i przeciwdziałania suszy. Będziemy tam dzielić się merytorycznymi materiałami, promować wartościowe treści, weryfikować rozprzestrzeniające się w sieci fake newsy związane z tematem suszy i wody. Będzie to także miejsce dialogu, dyskusji, których celem będzie wypracowywanie rozwiązań dla kontrowersyjnych problemów związanych ze sposobami zatrzymywania wody w ekosystemie. Osoby, które dopiero zaczynają swoją przygodę z mikroretencją i szukają swego rodzaju grupy wsparcia, będą mogły zaczerpnąć tam informacji, zdobyć praktyczne wskazówki i podstawową wiedzę. My, jako moderatorzy grupy, zadbamy o to, aby przestrzeń ta była wolna od tzw. „hejtu” a inicjowane dyskusje odbywały się w duchu porozumienia bez przemocy.  

A już teraz…

Pracujesz w urzędzie gminy/miasta, jesteś rolnikiem lub architektem_ką i zainteresował Cię nasz projekt? Chcesz wziąć udział w szkoleniu bądź zdobyć więcej informacji na temat planowanych działań? Skontaktuj się z nami!

Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy, finansowanego z Funduszy EOG