Po co liczymy bociany?

Akcje liczenia bocianów białych odbywają się co 10 lat i stanowią źródło informacji umożliwiających późniejszą ochronę tego gatunku oraz jego siedlisk. Dane uzyskane podczas spisu zostaną m.in. uwzględnione w planowaniu przestrzennym (np. w związku z budową dróg, gniazda są przenoszone w inne bezpieczne miejsca).

Tegoroczny spis, który był ósmą edycją wydarzenia, rozpoczął się 28 czerwca i trwał ponad dwa tygodnie. Przebieg wydarzenia koordynowali naukowcy i ornitolodzy zrzeszeni w Grupie Badawczej Bociana Białego, a proces wspierali liczni wolontariusze, którzy odwiedzili ponad 2,5 tysiąca polskich gmin.

W akcję liczenia bocianów zaangażowało się ok. 1300 osób z całego kraju. 

Jak wygląda liczenie bocianów?

Chcąc zostać wolontariuszem, należało zapoznać się z metodą liczenia ptaków, wyposażyć się w lornetkę, telefon oraz środek transportu, który umożliwi sprawne przemieszczanie się. Celem osobistej wizyty przy bocianim gnieździe było ustalenie, czy jest ono zajęte i jaki jest efekt lęgu, a taką informację można uzyskać jedynie osobiście, udając się na miejsce.

Gdzie liczyliśmy bociany?

Pracownicy naszej fundacji, którzy zaangażowali się w inicjatywę, zajmowali się liczeniem bocianów na terenie 3 gmin: Bobowa, Łużna i Moszczenica w województwie małopolskim, powiecie gorlickim. W tych trzech gminach potwierdziliśmy obecność 18 młodych bocianów, dwa nowe gniazda i kilka gniazd z poprzedniego spisu, które były niezajęte. Dane te zostaną uwzględnione w ogólnym raporcie, który zostanie zestawiony z danymi spisu z 2014 r. 

Coraz mniej bocianów w Polsce

Dane pokazują, że w latach 2004-2014 populacja bocianów na zachodzie Polski zmniejszyła się z mniej więcej 52 tysięcy par do ok. 45-46 tysięcy par. Najwięcej tych pięknych ptaków występuje na Podlasiu – szacuje się, że można tam znaleźć nawet ponad 200 gniazd, co prawdopodobnie wynika z faktu, że województwa wschodnie nadal opierają się na małych gospodarstwach i rolnictwie tradycyjnym. 

W Polsce bocianów ubywa, natomiast w światowej skali liczebność bocianiej populacji rośnie.

Dla przykładu w Europie Zachodniej przyrosty to nawet 200-300 % w skali kilkuletniej, co wynika głównie z ograniczenia migracji ptaków. Część bocianów zamiast lecieć do Afryki, pozostaje na Półwyspie Iberyjskim i żeruje na wysypiskach śmieci, unikając tym samym długiej i niebezpiecznej podróży. Badania pokazują, że także polskie bociany często żerują na śmietniskach, zasiedlając okoliczne stare gniazda. 

Kiedy poznamy wyniki liczenia populacji bocianów białych w 2024 roku?

Wszystkie dane zostały przekazane do ogólnopolskiej bazy, a wyniki spisu będą dostępne dopiero pod koniec roku, wiadomo już jednak, że najwięcej bocianów zanotowano w województwach warmińsko-mazurskim oraz podlaskim.

Jeśli jesteście ciekawi, na jakie nietypowe gniazda trafili wolontariusze biorący udział w spisie bociana białego, zajrzyjcie na profil na FB VIII Międzynarodowy Spis Bociana Białego.

Jednym z narzędzi mierzenia bioróżnorodności jest Bio-audyt, który pozwala na dokładną analizę stanu ekosystemów. Bio-audyt pomaga w identyfikacji priorytetowych obszarów do ochrony i odbudowy bioróżnorodności.